Omgaan met Boosheid
17.04.25

Met boosheid hebben veel mensen een lastige relatie. Sommigen kunnen niet goed boos worden, en missen dat ook wel. Sommigen worden meegesleept door boosheid en vechten daartegen. Wat is een gezonde portie boosheid?

Het is energie, waar je iets mee kunt, wilskracht, zolang het niet zich tegen jou of een ander keert. Ik ervaar het als een prettig innerlijk vuurtje, waar ik daadkracht uit haal. Innerlijke brandstof, die verzengend kan worden: naar jezelf of de ander. Het is in potentie gevaarlijk en roept dan ook angst op.

Een oplopende graad van boosheid is: kribbig, ongeduldig, irritatie, frustratie, machteloosheid, kwaad, afkeer, razend, furieus, vijandig, koud, onverschillig. Het ergste is de 'val-dood-houding': er is geen betrokkenheid meer. Dat is akelig voor degene tegen wie deze houding wordt aangenomen, maar voor degene die in deze kilte terechtkomt, ook.

Onder boosheid zitten vaak andere gevoelens verborgen, zoals angst of verdriet. Dat wordt echter als kwetsbaarder ervaren. Het loont wel heel vaak om onder het eerste laagje te kijken. Maar nogmaals: hoe ga je gezond met boosheid om?

Het omslagpunt ligt bij 'machteloos', tot die tijd is het een nuttig signaal dat jij iets wil, dat er een behoefte van jou om aandacht vraagt. Machteloosheid geeft echter aan dat je niet meer weet hoe je tot verandering kunt komen, maar er wel naar verlangt. Er is een gekooide energie die een uitweg zoekt, maar je weet niet meer hoe of wat.

Daarna neemt de adrenaline het over: jouw zoogdierbrein bestuurt jou, je kunt niet meer helder reflecteren. 'Breinpap', noem ik dat. (Komt ook snel voor bij angst.) Je zegt of doet dingen waar je spijt van krijgt, of je gaat in je diepvries zitten, waar je ook spijt van krijgt. Uit wanhoop doe je zelden iets wat jou, of de ander, helpt. Je handelt niet meer conform je werkelijke behoefte, zit in overlevingsmechanieken.

Stel dat je moeite hebt met iemand waarmee je samenwerkt. Deze persoon is uitermate slordig qua werk; lijkt meer uit op het vieren van feestjes dan op resultaat, waardoor er meer werk op jouw bordje komt. Dat irriteert en je hebt meerdere keren je hierover uitgesproken op een vriendelijke manier, volgens alle regels van de feedback . Het helpt niet. Je hebt je leidinggevende gevraagd hier aandacht aan te besteden, maar die doet niets op dat vlak; die is alleen aan het regelen.

Opeens kan de maat vol zijn en kun je uitroepen: 'Jij met je stomme grapjes en je lapswansengedrag! Je bent zo verschrikkelijk a-sociaal! Rot op naar een party-eiland als je zo graag de hele dag plezier wil maken! Ga daar werken!' Dit zal de werkverhouding niet duurzaam positief beïnvloeden...

Hoe dan wel? Kom het uitproberen!